 |
Onlangs zag ik de laatste Starwars film The force awakens opnieuw. Ik herinnerde mij toen dat ik mezelf nog van een ergernis moest bevrijden. In dit geval kan ik dat het beste doen door er een stukje over te schrijven. The force awakens is eindelijk weer eens een aardige Starwars-film. Natuurlijk is er een hoop geweld en ellende, maar ook weer het sprookjesachtige en de humor waardoor de boel toch in balans is. De film is ook mooi gemaakt. Met een productiebudget van 423 miljoen dollar kan je natuurlijk ook wel wat. Zelf ben ik weg van het rolrobotje BB-8. Het bestaat uit anderhalve bal en het is heel bijzonder hoe ze door uitsluitend die ballen te bewegen het ding zoveel uitdrukking weten te geven. BB-8 communiceert verder alleen in piepjes, zodat een belangrijk probleem zich hier niet voordoet: het vertalen van de Engelstalige dialogen in Nederlandstalige ondertiteling. Ik kan mij, ondanks de enorme budgetten, niet voorstellen dat ze daar veel geld aan hebben uitgegeven. Op mij maakt het de indruk dat hier iemand met 'Google translate' aan de gang is geweest die de film niet heeft gezien. |
|
Het stuitendste voorbeeld van de missers in de vertaling heeft betrekking op de karakterisering van de hoofdpersoon. De nieuwe heldin Rey leeft op een planeet waar het erg droog is. Zij voorziet in haar levensonderhoud door bruikbare onderdelen van verongelukte (ruimte)voertuigen te vinden en die te verkopen. Zij noemt zichzelf een "scavenger". Vergelijk bijvoorbeeld deze dialoog. Heldin Rey is met de deserteur Finn en de robot BB-8, die in bezit is van een geheime kaart, in de Millennium Falcon ontsnapt aan de troepen van 'The First Order'. Heeeel toevallig kruisen zij op de vlucht het pad van Han Solo en Chewbacca, helden uit de eerste drie films en de oorspronkelijke eigenaren van de Millennium Falcon. |
 |
Nu zou "scavanger" op zich "aaseter" kunnen betekenen. Maar als je ook maar iets van de context begrijpt, kies je natuurlijk voor de vertaling "jutter". Niettemin wordt deze fout tegen het imago van het belangrijkste personage in de film enkele malen herhaald.
Nu wemelt ondertiteling in het algemeen van de fouten, maar blunders van dit kaliber zijn zeldzaam. Ik herinnerde me er opeens ook weer een in een andere dure film: Casino Royal.
James Bond is ondergedoken omdat hij een diplomatiek incident heeft veroorzaakt, maar weet natuurlijk van geen ophouden. Om stiekem in contact te komen met bazin M breekt hij in in haar appartement en wacht hij haar op. Als M hem ziet zegt ze: "You've got a bloody cheek." (Jij bent honds brutaal.) Je begrijpt natuurlijk wel hoe dit in de film vertaald is, maar er is geen bloed te zien.