Het raadsel
Een van de instrumenten van Lean is het visualiseren. Het visualiseren van performance, maar ook van problemen. Er zijn voor dat visualiseren natuurlijk vele mogelijkheden, maar ik ga jullie hier niet al te veel helpen.
We hebben twee vaten. In vat A zit negen liter snuks. In van B zit zeven liter twilp. De vloeistoffen snuks en twilp kun je, zoals jullie weten, volkomen en zonder verlies van volume mengen.
We nemen nu een maatschep en scheppen twee liter snuks uit vat A en gooien dat in vat B bij de twilp. Nu roeren we de hele boel even goed door, zodat de vloeistoffen zich mengen. Vervolgens scheppen we weer twee liter van het mengsel uit vat B terug in vat A, waar de snuks in zit.
De vraag is: zit er in absolute zin (dus in liters) nu meer snuks in het vat waar oorspronkelijk alleen twilp in zat (vat B), of meer twilp in het vat waar oorspronkelijk alleen snuks in zat (vat A), of is het even veel?
Het is wat werk, maar het is goed uit te rekenen. De uitdaging is echter een visualisering te vinden waarmee je het antwoord direct ziet. En misschien geeft dat plaatje nog wel meer inzicht dan de uitkomst ook.
Inzendingen kunnen naar het bekende adres en de winnende visualisering zetten we in de volgende On Track. Ook ditmaal is er weer een riante prijs te winnen .....! Succes!!!
Uit: CPR On track 14, 20-12-2011.
Het tussenresultaat
Jullie herinneren jullie natuurlijk allemaal de vorige Lean puzzle over snuks en twilp.
[Hier werd de opgave herhaald]
Er zijn heel wat grappen gemaakt over de snuks en de twilp. Er zijn echter niet zo veel inzendingen van een antwoord geweest. Het mooie is wel dat Marc en Joost het beiden goed hadden: precies evenveel.
Dat was echter het gemakkelijke stuk van de vraag. Dit is uit te rekenen op een ouderwetse "Scientific Management"- manier.
Zelfs Marc en Joost hadden het nog moeilijk met het zodanig visualiseren van de oplossing dat de visualisatie echt meerwaarde heeft. Echt helderder werd het niet met het onderstaande plaatje …..
Er is echter wel een visualisatie mogelijk waarvan je zegt, "verrek, natuurlijk, maar betekent ook dat ......".
Ik wil jullie nog een keer uitdagen dat plaatje te maken. Het moet makkelijker zijn nu je de oplossing weet. Verder geeft ik als tip dat je in het plaatje alleen met de begintoestand en de eindtoestand rekening hoeft te houden. Het proces van heen en weer scheppen blijkt niet interessant. Succes!
Uit: CPR On track 2012 nr. 1, 24-1-2012.
De oplossing
Nu weten jullie het natuurlijk wel:
[Hier werd de opgave herhaald.]
Het antwoord was evenveel, dat konden we uitrekenen, maar we hadden er nog geen aansprekend en veelzeggend plaatje bij. Dat wilden we juist zo graag hebben, want dan zie je de kracht van "visual representation" waar Lean zo de nadruk op legt. Niet allen met visual management of bij problemsolving, maar ook bijvoorbeeld een 'barashi' om een visie uit te dragen.
Als je naar onderstaand diagram kijkt, dan zie je dat het totale volume in het vat A ongewijzigd is gebleven. Dat klopt natuurlijk, want er is eerst twee liter uitgeschept en daarna weer twee liter ingeschept. In vat B zit dus ook voor en na het scheppen evenveel vloeistof.
Stel nu dat we alle Twilp die in vat A terecht is gekomen zouden kunnen concentreren in een bolletje (1). Dit bolletje neem natuurlijk een bepaald volume in. Om plaats te maken voor dat volume moet een bolletje Snuks van precies dezelfde omvang zijn verdwenen. Doordat er 2 liter is uitgeschept en weer 2 liter is teruggeschept, is het totale volume in A is immers niet gewijzigd. Dat volume van dat bolletje is natuurlijk in B terecht gekomen (2).
Het leuke is nu dat je direct ziet dat dit ALTIJD opgaat. Of je nu vaten met een ander volume hebt, of je meer of minder heen en weer schept, of je nu roert of niet, het maakt allemaal niet uit. Omdat het totale volume in een vat gelijkt blijft, moet er precies evenveel van de ene stof zijn uitgegaan als er van de ander is bijgekomen. Dat is in dit geval de extra kracht van visuele representatie.
Mooi of niet?
Uit: CPR On track 2012 nr. 2, 21-2-2012.